Tập huấn An toàn lắp đặt và sử dụng điện trong thi công
Khi lắp đặt sử dụng, sửa chữa các thiết bị điện và mạng
lưới điện thi công trên công trường phải tuân theo các quy định sau:
– Công nhân điện cũng như công nhân vận hành các thiết bị điện phải được học tập, kiểm tra và cấp giấy chứng nhận đạt yêu cầu về kỹ thuật an toàn điện,
công nhân nhận làm việc ở khu vực nào trên công trường phải nắm vững sơ đồ cung cấp điện của khu vực đó, công nhân trực điện ở các thiết bị có điện
áp đến 1000 vôn phải có trình độ bậc 3 an toàn về điện trở lên.
– Sử dụng điện trên công trường phải có sơ đồ mạng điện, có cầu dao chung và các cầu dao phân đoạn để có thể cắt điện toàn bộ hay từng khu vực công trình
khi cần thiết. Điện động lực và điện chiếu sáng phải làm hai hệ thống riêng rẽ.
– Các phần dây dẫn điện trần của các thiết bị điện (dây dẫn, thanh dẫn, tiếp điểm của cầu dao, cầu chảy, các cực của máy điện và dụng cụ điện…) phải
được bọc kín bằng vật liệu cách điện hoặc đặt ở các độ cao đảm bảo an toàn và thuận tiện cho việc thao tác.Các đầu dây dẫn, cáp hở phải được cách điện,
bộc kín hoặc treo cao, đối với những bộ phận dẫn điện để hở theo yêu cầu trong thiết kế hoặc do yêu cầu của kết cấu, phải treo cao, rào chắn và có biển báo hiệu.
– Các dây dẫn phục vụ thi công ở từng khu vực công trình phải là dây có bọc cách
điện, các dây đó phải mắc trên cột hoặc giá đỡ chắc chắn và ở độ cao ít
nhất là 2,5m đối với mặt bằng thi công và 5m đối với nơi có xe cộ qua lại, các dây dẫn có độ cao dưới 2,5m phải dùng dây cáp bọc cao su cách điện. Cáp
điện dùng cho các máy trục di động phải được quấn trên tay hoặc trược trên rãnh cáp. Cấm để chà sát trên mặt bằng hoặc để xe cộ chèn qua lại hay các kết
cấu khác đè lên cáp dẫn điện
nhất là 2,5m đối với mặt bằng thi công và 5m đối với nơi có xe cộ qua lại, các dây dẫn có độ cao dưới 2,5m phải dùng dây cáp bọc cao su cách điện. Cáp
điện dùng cho các máy trục di động phải được quấn trên tay hoặc trược trên rãnh cáp. Cấm để chà sát trên mặt bằng hoặc để xe cộ chèn qua lại hay các kết
cấu khác đè lên cáp dẫn điện
– Các đèn chiếu sáng có điện thế lớn hơn 36V phải treo cách mặt sàn thao tác ít nhất là 2,5m.
– Cấm sử dụng các lưới điện, các cơ cấu phân phối các bảng điện và các nhánh riêng rẽ của chúng có trong quá trình lắp đặt để thay cho các mạng điện, các
thiết bị điện tạm thời cần thiết cho sử dụng trên công trường. Cấm để dây dẫn điện thi công và các dây điện hàn tiếp xúc với các bộ phận dẫn điện của các
kết cấu công trình.
– Các thiết bị đóng cắt điện dùng để đóng cắt lưới điện chung tổng hợp và các đường dây phân đoạn cấp điện cho từng khu vực trên công trình phải được
quản lý chặt chẽ, người không có trách nhiệm không thể đóng cắt điện. Các cầu dao cấp điện cho thiết bị phải được khóa chắc chắn. Các thiết bị đóng cắt
điện phải đặt trong hộp kín, nơi khô ráo, thuận tiện cho thao tác và xử lý sự cố. Khi cắt điện, phải đảm bảo sao cho các cầu dao hay thiết bị cắt điện khác
không thể tự đóng mạch, trường hợp mất điện phải cắt cầu dao để đề phòng các động cơ hoạt động bất ngờ khi có điện trở lại.
– Phải có biện pháp để tránh hiện tượng đóng cắt nhầm đường dây, thiết bị điện.
– Tất cả các thiết bị điện phải bảo vệ ngắn mạch và quá tải, các thiết bị bảo vệ (cầu chì, áp tô mát…) Phải được chọn phù hợp với điện áp dòng điện của thiết
bị.
– Tất cả các phần kim loại của thiết bị điện, các thiết bị đóng cắt có thể có điện áp khi bộ phận cách điện bị hỏng mà người có thể va chạm phải, đều phải
được nối đất hoặc nối không bảo vệ.
– Chỉ có công nhân điện, người được trực tiếp phân công mới được sửa chữa, đấu hoặc ngắt các thiết bị điện ra khỏi lưới điện, chỉ được tháo mở các bộ
phận bao che, tháo nối các dây dẫn vào thiết bị, sửa chữa các bộ phận dẫn điện sau khi đã cắt điện. Cấm sửa chữa các bộ phận dẫn điện sau khi đã cắt
điện. Cấm sửa chữa, tháo, nối các dây dẫn trên không khí đang có điện áp.
– Đóng cắt điện để chữa đường dây chính và đường dây phân nhánh cấp điện cho 2 thiết bị trở lên phải thực hiện chặt chẽ phải có phiếu công tác. Chỉ được
đóng điện trở lại sau khi đã kiểm tra kỹ. Sau khi cắt cầu dao để sửa chữa thiết bị thì phải khóa cầu dao và treo biển báo "Cấm đóng điện" hoặc cử người
trực.
– Không được tháo và lắp bóng điện khi chưa cắt điện, nếu trường hợp không cắt điện được thì công nhân phải đeo găng tay cách điện và đeo kính phòng
hộ. – Cấm sử dụng các nguồn điện trên công trường để làm hàng rào bảo vệ công trường.
– Các dụng cụ điện cầm tay phải được kiểm tra ít nhất ba tháng một lần về hiện tượng chạm mát trên vở máy và ít nhất mỗi tháng một lần về cách điện của
dây dẫn, nguồn điện và chỗ hở điện.
– Chỉ được nối các động cơ điện, dụng cụ điện, đèn chiếu sáng và các thiết bị khác vào lưới điện bằng các phụ kiện quy định, cấm đấu ngoắc, xoắn đầu dây.
– Công nhân điện làm việc phải có các phương tiện bảo vệ cách điện và trang bị đầy đủ dụng cụ phòng hộ theo quy định hiện hành. Trước khi sử dụng các
dụng cụ phòng hộ bằng cao su, phải xem xét kỹ và lau sạch bụi, tránh ẩm
– Khi lắp đặt sử dụng, sửa chữa các thiết bị điện và mạng lưới điện thi công trên công trường, ngoài những quy định dưới đây còn phải tuân theo các quy định
trong tiêu chuẩn "An toàn điện trong xây dựng" TCVN 4036-1985
– Công nhân điện cũng như công nhân vận hành các thiết bị điện phải được học tập, kiểm tra và cấp giấy chứng nhận đạt yêu cầu về kỹ thuật an toàn điện,
công nhân nhận làm việc ở khu vực nào trên công trường phải nắm vững sơ đồ cung cấp điện của khu vực đó, công nhân trực điện ở các thiết bị có điện
áp đến 1000 vôn phải có trình độ bậc 3 an toàn về điện trở lên.
– Sử dụng điện trên công trường phải có sơ đồ mạng điện, có cầu dao chung và các cầu dao phân đoạn để có thể cắt điện toàn bộ hay từng khu vực công trình
khi cần thiết. Điện động lực và điện chiếu sáng phải làm hai hệ thống riêng rẽ.
– Các phần dây dẫn điện trần của các thiết bị điện (dây dẫn, thanh dẫn, tiếp điểm của cầu dao, cầu chảy, các cực của máy điện và dụng cụ điện…) phải
được bọc kín bằng vật liệu cách điện hoặc đặt ở các độ cao đảm bảo an toàn và thuận tiện cho việc thao tác.Các đầu dây dẫn, cáp hở phải được cách điện, bộc kín hoặc treo cao, đối với những bộ phận dẫn điện để hở theo yêu cầu trong thiết kế hoặc do yêu cầu của kết cấu, phải treo cao, rào chắn và có biển báo hiệu.
– Các dây dẫn phục vụ thi công ở từng khu vực công trình phải là dây có bọc cách điện, các dây đó phải mắc trên cột hoặc giá đỡ chắc chắn và ở độ cao ít
nhất là 2,5m đối với mặt bằng thi công và 5m đối với nơi có xe cộ qua lại, các dây dẫn có độ cao dưới 2,5m phải dùng dây cáp bọc cao su cách điện. Cáp
điện dùng cho các máy trục di động phải được quấn trên tay hoặc trược trên rãnh cáp. Cấm để chà sát trên mặt bằng hoặc để xe cộ chèn qua lại hay các kết
cấu khác đè lên cáp dẫn điện
– Cấm sử dụng các lưới điện, các cơ cấu phân phối các bảng điện và các nhánh riêng rẽ của chúng có trong quá trình lắp đặt để thay cho các mạng điện, các
thiết bị điện tạm thời cần thiết cho sử dụng trên công trường. Cấm để dây dẫn điện thi công và các dây điện hàn tiếp xúc với các bộ phận dẫn điện của các
kết cấu công trình.
– Các thiết bị đóng cắt điện dùng để đóng cắt lưới điện chung tổng hợp và các đường dây phân đoạn cấp điện cho từng khu vực trên công trình phải được
quản lý chặt chẽ, người không có trách nhiệm không thể đóng cắt điện. Các cầu dao cấp điện cho thiết bị phải được khóa chắc chắn. Các thiết bị đóng cắt
điện phải đặt trong hộp kín, nơi khô ráo, thuận tiện cho thao tác và xử lý sự cố. Khi cắt điện, phải đảm bảo sao cho các cầu dao hay thiết bị cắt điện khác
không thể tự đóng mạch, trường hợp mất điện phải cắt cầu dao để đề phòng các động cơ hoạt động bất ngờ khi có điện trở lại.
– Phải có biện pháp để tránh hiện tượng đóng cắt nhầm đường dây, thiết bị điện.
– Tất cả các thiết bị điện phải bảo vệ ngắn mạch và quá tải, các thiết bị bảo vệ (cầu chì, áp tô mát…) Phải được chọn phù hợp với điện áp dòng điện của thiết
bị.
– Tất cả các phần kim loại của thiết bị điện, các thiết bị đóng cắt có thể có điện áp khi bộ phận cách điện bị hỏng mà người có thể va chạm phải, đều phải
được nối đất hoặc nối không bảo vệ.
– Chỉ có công nhân điện, người được trực tiếp phân công mới được sửa chữa, đấu hoặc ngắt các thiết bị điện ra khỏi lưới điện, chỉ được tháo mở các bộ
phận bao che, tháo nối các dây dẫn vào thiết bị, sửa chữa các bộ phận dẫn điện sau khi đã cắt điện. Cấm sửa chữa các bộ phận dẫn điện sau khi đã cắt
điện. Cấm sửa chữa, tháo, nối các dây dẫn trên không khí đang có điện áp.
– Đóng cắt điện để chữa đường dây chính và đường dây phân nhánh cấp điện cho 2 thiết bị trở lên phải thực hiện chặt chẽ phải có phiếu công tác. Chỉ được
đóng điện trở lại sau khi đã kiểm tra kỹ. Sau khi cắt cầu dao để sửa chữa thiết bị thì phải khóa cầu dao và treo biển báo "Cấm đóng điện" hoặc cử người
trực.
– Không được tháo và lắp bóng điện khi chưa cắt điện, nếu trường hợp không cắt điện được thì công nhân phải đeo găng tay cách điện và đeo kính phòng
hộ. – Cấm sử dụng các nguồn điện trên công trường để làm hàng rào bảo vệ công trường.
– Các dụng cụ điện cầm tay phải được kiểm tra ít nhất ba tháng một lần về hiện tượng chạm mát trên vở máy và ít nhất mỗi tháng một lần về cách điện của
dây dẫn, nguồn điện và chỗ hở điện.
– Chỉ được nối các động cơ điện, dụng cụ điện, đèn chiếu sáng và các thiết bị khác vào lưới điện bằng các phụ kiện quy định, cấm đấu ngoắc, xoắn đầu dây.
– Công nhân điện làm việc phải có các phương tiện bảo vệ cách điện và trang bị đầy đủ dụng cụ phòng hộ theo quy định hiện hành. Trước khi sử dụng các
dụng cụ phòng hộ bằng cao su, phải xem xét kỹ và lau sạch bụi, tránh ẩm .
